BẢN TIN NGÀY THỨ BA 07.5.2013 Cứu gạo hay cứu đất? Tranh cãi xoay quanh vấn đề Nhà nước nên hay không nên cứu các doanh nghiệp bất động sản vẫn chưa có hồi nghỉ và Nhà nước vẫn chưa có động thái quyết liệt cho một giải pháp nào thì ở một lĩnh vực khác – nông nghiệp – vẫn đang mỏi mòn chờ đợi “bàn tay” của Chính phủ. Có ý kiến cho rằng nên cứu vì lo ngại các doanh nghiệp bất động sản với lượng tồn kho khủng cùng các ngân hàng thương mại đang điêu đứng với lượng “nợ xấu bất khả… đòi” sẽ đẩy kinh tế Việt Nam vào tình trạng khủng hoảng trong dài hạn. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng nên để thị trường bất động sản “rơi tự do” nhằm thanh trừ các doanh nghiệp yếu, tạo điều kiện cho người dân có cơ hội “mua nhà giá thấp” và hệ thống ngân hàng có điều kiện phục vốn. Trong khi cuộc bàn cãi này vẫn chưa có hồi nghỉ và Nhà nước vẫn chưa có động thái quyết liệt cho một giải pháp nào thì ở một lĩnh vực khác – nông nghiệp – vẫn đang mỏi mòn chờ đợi “bàn tay” của Chính phủ. Bài toán đặt ra là Nhà nước phải can thiệp vào bên nào trước để đảm bảo lợi ích lâu dài của quốc gia? Bất cân bằng qua ba phép toán Nếu như đặt bất động sản và nông nghiệp lên bàn cân trong bối cảnh kinh tế suy thoái và gặp nhiều khó khăn như hiện nay thì phần nặng hơn vẫn nghiêng về phía nông nghiệp. Nói nặng hơn cũng có nhiều nghĩa trên cơ sở so sánh các yếu tố: i) đóng góp cho nền kinh tế quốc gia; ii) đảm bảo đời sống của lực lượng tham gia lao động và iii) tính công bằng trong phát triển kinh tế quốc gia. Thứ nhất, năm 2012, khi kinh tế Việt Nam phải gồng gánh sức ép của nợ xấu và lượng hàng tồn kho “khủng”, trong đó phần lớn là di sản của ngành bất động sản, thì nông nghiệp chính là điểm tựa giúp giảm gánh nặng ngân sách, tăng cường thặng dư cán cân thương mại. Xuất siêu năm 2013 ngoài dấu ấn của các doanh nghiệp khu vực vốn đầu tư FDI thì nông sản đóng góp phần không nhỏ khi cả gạo, càphê đều vươn lên vị trí số hai thế giới. Đó là chưa kể nguồn lợi từ thuỷ sản với chất lượng và uy tín ngày càng được cải thiện trên thị trường toàn cầu. Tuy nhiên, chính sức ép từ các ngân hàng thương mại lên đồng vốn, cùng với sự gia tăng về giá của các mặt hàng vật tư nông nghiệp, khiến đầu vào của ngành nông nghiệp gặp rất nhiều khó khăn. Cùng với những hạn chế về đầu tư công cho ngành nông nghiệp, hạt lúa, hạt càphê... Việt Nam càng gặp khó khăn ở khâu đầu ra – giá trị thặng dư nông nghiệp rất thấp. Điển hình như mặt hàng lúa gạo, giá xuất khẩu gạo Việt Nam vẫn chạm sàn – thấp nhất thế giới. Rõ ràng Việt Nam đang tự “giết chết” thế mạnh tự nhiên của mình. Như vậy, khi giải pháp cho bất động sản vẫn còn đang loay hoay, cộng thêm bài học thấm thía từ bong bóng bất động sản ở Hoa Kỳ vỡ tan trong cuộc khủng hoảng kinh tế 2008 thì thiết nghĩ, việc giải cứu nông nghiệp – ngành kinh tế hàng hoá (khác với kinh tế không tạo ra hàng hoá như bất động sản) – là hoàn toàn cần thiết và cấp bách. Thứ hai, khi nói về mức độ ảnh hưởng đến nguồn lao động thì nông nghiệp hiện vẫn đang chiếm thế thượng phong khi hơn 70% dân số Việt Nam làm nghề nông. Trong khi đó, bất động sản chỉ đảm bảo cho một lực lượng rất nhỏ các doanh nghiệp và lực lượng lao động liên quan. Nếu đứng trước hai lựa chọn mang tính quyết định lợi ích quốc gia, nhất thiết lợi ích của phần đông người dân phải được cân nhắc, chưa kể đó còn là lực lượng tạo ra “cơm gạo” nuôi sống khoảng 90 triệu dân v