Một số doanh
nghiệp (DN) xuất khẩu gạo Việt Nam cho rằng Campuchia sẽ còn lâu mới có
thể cạnh tranh xuất khẩu lại vì những yếu kém về công nghệ chế biến, hạ
tầng giao thông và cảng biển, số lượng gạo xuất khẩu ít…
Tuy nhiên, ông
Trương Thanh Phong, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), cho
biết ngoài Myanmar, Campuchia đang nổi lên như là một đối thủ cạnh tranh
đáng gờm đối với Việt Nam trong lĩnh vực xuất khẩu gạo.
Cạnh tranh toàn diện
Ông Nguyễn Thọ
Trí, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood 2),
cảnh báo các DN xuất khẩu gạo Việt Nam chớ nên coi thường các nhà xuất
khẩu gạo Campuchia. Nước này có các điều kiện về tự nhiên, nhân lực, vật
lực để trở thành nước xuất khẩu gạo như Việt Nam. Với hơn 80% dân số
làm nông nghiệp, Campuchia sản xuất 9,3 triệu tấn lúa, trừ đi lượng tiêu
thụ nội địa thì có khoảng 3 triệu tấn gạo xay cho xuất khẩu. Để thúc
đẩy phát triển sản xuất lúa gạo, chính phủ Campuchia bảo lãnh 50% rủi ro
để các ngân hàng thương mại cho vay vốn sản xuất, chế biến và dự trữ
gạo.
Nhận định thêm
về đối thủ, ông Trương Thanh Phong (VFA) cho biết khách hàng mua gạo của
Campuchia trong năm 2013 lên đến 34 nước, tỏa rộng cả ba khu vực châu
Á, châu Phi và châu Âu. Riêng với thị trường châu Âu, Campuchia được
miễn thuế xuất khẩu do được xếp vào nhóm các quốc gia kém phát triển.
Điều kiện này đã tiết kiệm cho các DN xuất khẩu gạo Campuchia khoảng 195
USD mỗi tấn gạo. Cho nên không chỉ DN Việt Nam mà các nước xuất khẩu
gạo khác cũng khó cạnh tranh lại Campuchia tại thị trường cao cấp này.
Và với lượng
xuất khẩu gạo tăng lên, nước này đang nhắm đến thị trường Đông Nam Á.
Những động thái gần đây cho thấy Campuchia sẽ tham gia mạnh mẽ hơn theo
hình thức cung cấp gạo theo cấp chính phủ, cạnh tranh với các hợp đồng
tập trung của Việt Nam.
Cụ thể, nước này đang chuẩn bị chiến lược xuất khẩu gạo nhắm đến các thị trường Trung Quốc, Philippines và Indonesia.Trung
Quốc đã ký thỏa thuận với Campuchia cho phép DN Trung Quốc có một số
điều kiện thuận lợi khi xuất khẩu gạo từ Campuchia. Campuchia cũng tiếp
xúc với Philippines tìm giải pháp xuất khẩu một khối lượng gạo lớn sang
đây với ít nhất 100.000 tấn gạo/năm. Indonesia cũng xúc tiến mua gạo
khối lượng lớn của Campuchia. Chưa hết, hồi đầu tháng 7-2013, Campuchia
ký hợp đồng xuất khẩu gạo với Brunei bán 3.000 tấn gạo thơm/năm.
“Điều đáng nói nữa là giá chào bán gạo
xuất khẩu 5% tấm của Campuchia có thời điểm đạt 480 USD/tấn, cao hơn 75
USD/tấn so với giá gạo cùng phẩm cấp của Việt Nam. Đó là nhờ chất lượng
với tỉ lệ hạt gạo đồng nhất, loại nào ra loại đó, không phải như Việt
Nam một bao gạo 5% tấm nhưng trộn đủ loại trong đó” -GS Võ Tòng Xuân nói thêm.
Cái còn thiếu là thương hiệu
Cũng theo ông
Trí, điều cần nhất để tăng năng lực cạnh tranh đối với gạo Việt Nam xuất
khẩu lúc này chính là thương hiệu. Muốn làm được điều đó phải có giống
lúa quốc gia chất lượng, có thể lấy giố